Dit is het Rietveld Schröderhuis.
Ontworpen in 1924. Bewoond tot 1985. Architectonisch hoogtepunt van De Stijl en icoon in de stad Utrecht.
Truus Schröder
In 1924 vraagt Truus Schröder de bekende Utrechtse meubelontwerper Gerrit Rietveld of hij haar nieuwe woonhuis wil ontwerpen. De moeder van drie kinderen is net weduwe geworden en wil een huis dat helemaal voldoet aan haar eigenzinnige woonideeën. Ze kent Rietveld al van een eerdere samenwerking en weet dat ook hij zich afzet tegen tradities. Een perfecte combinatie.
Rietveld en Schröder werken samen aan het ontwerp van het huis. Schröder weet precies wat ze wil: soberheid en leven in plaats van geleefd worden.
Gerrit Rietveld
In die tijd maakt Rietveld vooral meubels - je kent hem misschien van zijn beroemde Rood-blauwe stoel, die hij ontwerpt rond 1919. Een compleet woonhuis heeft hij nog niet eerder mogen ontwerpen.
Voor Rietveld is de opdracht van Schröder een droom die uitkomt. Ze maken er een uitbundig experiment van, helemaal in stijl van De Stijl.
De Stijl
De Stijl is een kunststroming, vernoemd naar het in 1917 opgerichte gelijknamige tijdschrift over moderne kunst. Rietveld is een belangrijk lid van de kunstbeweging. Later is ook Schröder, als enige vrouw, ‘principiele medewerker’ van De Stijl.
Het hele Rietveld Schröderhuis ademt De Stijl.
Kenmerkend in het ontwerp zijn de vloeiende overgangen tussen binnen en buiten en de strakke horizontale en verticale lijnen. En natuurlijk het gebruik van alleen primaire kleuren, naast wit, grijs en zwart.
Slimme oplossingen
Rietveld en Schröder houden van ruimte, eenvoud en functionaliteit. Ze bedenken daarom allerlei slimme oplossingen voor het huis.
Zoals de schuifwanden op de eerste verdieping. Overdag is de bovenverdieping een open ruimte, maar ’s avonds kan de familie Schröder de ruimte in drie afzonderlijke kamers verdelen.
Een slaapkamer voor de dochters, een slaapkamer voor de zoon en een woonkamer met de tafel en kachel. Zo heeft toch iedereen zijn eigen plekje.
Hoekraam
Nog zo’n slim idee: het iconische hoekraam op de bovenverdieping. Het grote raam kan open en het kleine raampje haaks daarop ook. Zo verdwijnt de hoek en voelt het alsof je echt buiten bent.
De trap
De trap naar boven zit verborgen achter een schuifdeur. Zo creëren Rietveld en Schröder in de hal een rustige plek om te telefoneren en wordt de kou buitengesloten.
.webp)
Rust en veiligheid
Ook bedenken ze houten panelen om de ramen mee te verduisteren. Deze creëren rust en veiligheid in het huis.
Drie dimensies
Rietveld en Schröder willen de ruimte in en om het huis optimaal gebruiken. Overal verwerken ze de drie dimensies: hoogte, breedte en diepte. Kijk maar eens goed naar deze lamp van Rietveld.
.webp)
En zie je de drie dimensies ook in de beroemde Rood-blauwe stoel?
Deze stoel van Rietveld is hét symbool van De Stijl - en het toppunt van functionaliteit, want het bestaat uit niet meer dan vijftien latten en twee rechthoekige panelen.
.webp)
Zelfs in de lijnen van de gevel zie je de drie dimensies terug.
.webp)
Polderzicht
Het Rietveld Schröderhuis staat aan de Prins Hendriklaan. In 1924 is dat de rand van Utrecht. Letterlijk, want aan de overkant is niets anders dan een uitgestrekt polderlandschap. Het prachtige uitzicht speelt een belangrijke rol in het ontwerp.
.webp)
Het uitzicht is zelfs zo belangrijk, dat Truus Schröder begin jaren dertig meteen de grond tegenover het huis koopt wanneer dat vrijkomt voor bebouwing. Nu kan ze tenminste zelf bepalen wat haar nieuwe uitzicht wordt. Rietveld en Schröder ontwerpen twee huizenblokken voor dit terrein, dat later de Erasmuslaan wordt.
Als in de jaren zestig ook nog eens een vierbaans autoweg en een viaduct in de voortuin komen, mag het huis wat Rietveld betreft net zo goed afgebroken worden. De verbinding tussen binnen en buiten is volgens hem nu helemaal verdwenen.
Dagelijks leven
Truus Schröder woont van 1925 tot haar dood in 1985 in het huis. Eerst met haar drie kinderen, later met Gerrit Rietveld samen.
Ze is het liefst op de eerste verdieping. Daar is het uitzicht het mooist en voelt ze zich als het ware 'los' van de grond. Via de handige spreekbuis kan ze toch praten met de mensen die beneden voor de deur staan.
.webp)
Rietveld blijft betrokken bij zijn huis. Hij krijgt zelfs zijn eigen atelier op de benedenverdieping, waar hij werkt aan nieuwe ontwerpen. Als zijn vrouw in 1957 overlijdt, trekt Rietveld bij Schröder in. Hij woont er tot zijn dood in 1964.
Stichting Rietveld Schröderhuis
Na haar dood laat Truus Schröder het beheer over aan Stichting Rietveld Schröderhuis en het Centraal Museum.
Zo kunnen bezoekers van over de hele wereld tot op de dag van vandaag genieten van dit belangrijke kunstwerk.